LESKO. Święto Konstytucji 3 Maja! Kwiaty pod pomnikiem Matki Bożej (ZDJĘCIA)

POWIAT LESKI / PODKARPACIE. W dniu 03.05.2023 r. obchodzimy 232. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, która była pierwszą w Europie i drugą na świecie. Przedstawiciele powiatowych instytucji w Lesku uczcili ten dzień składając wiązanki kwiatów pod pomnikiem Matki Bożej Królowej Polski oraz pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki.

Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez Sejm Czteroletni. Została zaprojektowana by uratować Rzeczypospolitą Obojga Narodów z obecnych od dawna wad, takich jak wolna elekcja oraz demokracja szlachecka.

Obchody uchwalenia Konstytucji odbywają się w całym kraju. Nie inaczej było w Lesku.

Wspólne kwiaty zostały złożone pod pomnikiem Matki Bożej Królowej Polski oraz pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki przez delegację: Starostwa Powiatowego w Lesku, Powiatowego Centrum Usług Wspólnych, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Zespołu Szkół Technicznych i Artystycznych, Liceum Ogólnokształcącego w Lesku, Zespołu Placówek Oświatowych w Lesku.

źródło, foto: Powiat Leski – Fb

Konstytucja 3 Maja ujęta była w 11 artykułach. Wprowadzała prawo powszechnej niepodległości (dla szlachty i mieszczaństwa) oraz trójpodział władzy na ustawodawczą (dwuizbowy parlament), wykonawczą (król) i sądowniczą.

Konstytucja ograniczała nadmierne immunitety prawne i polityczne przywileje szlachty zagrodowej. Ograniczała również demokrację, pozbawiając część społeczeństwa (szlachtę gołotę, tzn. nieposiadającą dóbr ziemskich) praw politycznych. We wcześniejszym (18 kwietnia 1791) akcie prawnym „Miasta Nasze Królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej” prawa te nadano mieszczaństwu. W jego art. III zastrzeżono, że będzie on integralną częścią Konstytucji. Akt ten nadawał mieszczaństwu prawo do bezpieczeństwa osobistego (neminem captivabimus nisi iure victum), prawo do posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji państwowej, prawo nabywania szlachectwa. W akcie tym obejmowano pospólstwo opieką „prawa i administracji rządowej”. Był to pierwszy krok w kierunku zniesienia poddaństwa chłopów i nadania praw wyborczych tej największej, a zarazem najbardziej wyzyskiwanej klasie społecznej.

Konstytucja przewidywała zebrania sejmu zwyczajne – co dwa lata oraz nadzwyczajne w razie narodowej potrzeby. Izba niższa (Izba Poselska) składała się z 204 posłów oraz 24 przedstawicieli (plenipotentów) miast królewskich. Izba wyższa (Izba Senacka) składała się ze 132 członków: senatorów, wojewodów, kasztelanów, ministrów oraz biskupów.

Konstytucja zniosła kilka instytucjonalnych źródeł słabości rządu i anarchii – m.in. liberum veto, konfederacje, skonfederowane sejmy oraz nadmierny wpływ sejmików ziemskich wynikający z wiążącej natury instrukcji nadawanych przedstawicielom do sejmu.

Konstytucja została formalnie wpisana do akt grodzkich Warszawy 5 maja 1791 i od tego momentu faktycznie weszła w życie.

opis: Wikimedia Commons, Konstytucja 3 Maja